Waar je er in een gesprek met een kind niet goed uit komt, niet weet wat te zeggen, kan een plaatje of zin boekdelen spreken. Door taal in boeken leren wij gevoelens en gebeurtenissen woorden te geven. Onze basiswaarde ‘Wij praten met elkaar’ komt hier heel mooi in naar voren; we stellen open vragen aan kinderen over wat zij zien en voeren hierover gesprekjes met hen.

Door voor te lezen stimuleer je de taal- en leesontwikkeling van kinderen. Zelfs op hele jonge leeftijd heeft dit voordelen, vanaf de babyleeftijd kun je samen bezig zijn met een boek. Al zal een kleine baby het verhaal nog niet kunnen volgen, het zal wel gebiologeerd zijn door de prenten en klanken en woorden oppikken.

Er is zelfs onderzocht dat vroeg beginnen met voorlezen kinderen een enorme voorsprong op het gebied van taalontwikkeling geeft, bijvoorbeeld voor de woordenschat. Door het taalgebruik in (prenten)boeken krijgen kinderen een bijna twéé keer zo divers aanbod aan woorden dan wanneer er alleen tegen hen wordt gepraat. Opvallend toch?

Sommige kinderen vinden het vanwege hun jonge leeftijd of temperament lastiger om hun aandacht bij een boek te houden. Laat je hier niet door ontmoedigen; juist ook voor deze kinderen is dit voorlezen heel waardevol.

Wél is het goed om je ervan bewust te zijn dat er verschillende manieren van voorlezen zijn. Er wordt vaak voorgelezen vanuit het initiatief van de volwassene. Het kind zit naast de volwassene of bij de volwassene op schoot. De volwassene houdt het boek vast en leest het verhaal woord voor woord voor, draait de bladzijdes om en wanneer het verhaal uit is is het klaar. Of tijd voor een ander boekje. Voor een kind is het beter om je tijdens het lezen van het boek te laten leiden door de reactie die hij of zij geeft op de plaatjes en zijn of haar initiatief te volgen. Hiermee voed je de eigenheid van het kind. Denk hierbij ook aan de basiswaarde ‘we staan open voor elkaar’, probeer de intentie van het kind te zien en hier op te reageren. Dit alles noemen we ook wel het interactief voorlezen. Bij interactief voorlezen gaat het er om dat je vooraf, tijdens en na het voorlezen met het kind praat over het boek. Hierbij een aantal tips hoe je dit kunt doen;

• maak gebruik van het hele boek tijdens het voorlees moment, sta ook even stil bij de kaft van het boek en wat daarop te zien is.
• laat het kind bladeren en zo meebepalen hoe lang je op een bladzijde blijft en welk deel van het boek meer of minder aandacht krijgt.
• het is geen probleem om langere tijd op een bladzijde te blijven hangen en meerdere keren te herhalen wat daar te zien is;
• richt de aandacht van het kind op het boek, stel vragen over wat het kind ziet. Denk hierbij aan de 5 w’s (wie, wat, waar, wanneer, waarom).
• geef het kind voldoende tijd om te reageren op jouw vragen en reageer hier vervolgens ook weer op.
• stop met voorlezen als het kind er geen zin meer in heeft, ook al is het boek nog niet uit.

Wees je ervan bewust dat kinderen tijd nodig hebben om te verwerken wat zij in het boek zien of wat jij vraagt of zegt. Voor kinderen met een probleem in de taalontwikkeling, maar ook voor andere kinderen, geldt hier ‘kijk, wacht en luister’.
Kijk naar wat het kind jou laat zien, (nog) niet altijd met woorden, maar wel met kleine non-verbale signalen. Wacht op reactie van het kind, en luister geduldig naar wat een kind jou vertelt.

Ook voor oudere kinderen blijft voorlezen belangrijk. Voor een stukje ‘quality time’ en verbinding, voor de ontwikkeling van hun woordenschat, om een lastig onderwerp onder de aandacht te brengen en om kinderen enthousiast te maken voor boeken en lezen. Er zijn zoveel ontzettend leuke voorleesboeken ook voor oudere kinderen. Denk aan boeken als de Gorgels van Jochem Meijer en Superjuffie van Janneke Schotveld. Er zijn ook een heel aantal prentenboeken die voor oudere kinderen nog ontzettend leuk zijn. De serie van Ferm, geschreven door Tirza van Schie, is een hele fijne. Ferm is een jongetje wat alles heel intens beleeft, hij heeft een hele grote fantasie en veel ideeën. Hij kan heel enthousiast zijn en blij, maar ook heel heel boos en driftig. En dat is wel eens lastig voor hem, en zijn omgeving. Hier schrijft Tirza over op een hele grappige en herkenbare manier.